Umowa majątkowa małżeńska

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku wspólnego należą w szczególności pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą przykładowo przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem związku małżeńskiego, a także przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie lub darowiznę. Zatem jeśli jeden z małżonków przed zawarciem związku małżeńskiego kupił mieszkanie, a następnie będąc już w związku małżeńskim otrzymał w darowiźnie dom, to obie nieruchomości wchodzą do jego majątku osobistego, nawet jeśli w związku małżeńskim obowiązuje ustrój wspólności majątkowej.

Małżonkowie mogą inaczej ukształtować swoje stosunki majątkowe zawierając umowę majątkową małżeńską. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Małżonkowie mogą wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków. Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Ustrój rozdzielności majątkowej wyłącza posiadanie majątku wspólnego na zasadach właściwych dla wspólnoty majątkowej małżeńskiej. Każdy małżonek posiada wyłącznie majątek osobisty i jest właścicielem praw oraz przedmiotów majątkowych, które zostały nabyte przed zawarciem związku małżeńskiego, a także tych które zostały nabyte przez nich podczas trwania małżeństwa. Małżonkowie mogą swobodnie i indywidualnie dysponować swoim własnym zarobkiem oraz dochodami z innej działalności zarobkowej. Masy majątkowe małżonków są zupełnie odrębne, jednakże małżonkowie nadal mogą być współwłaścicielami poszczególnych przedmiotów.

Małżonkowie mogą również rozszerzyć wspólność ustawową małżeńską na przedmioty i prawa majątkowe, które należą z mocy ustawy do majątku osobistego każdego z małżonków.

Umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej.

W celu sporządzenia umowy majątkowej małżeńskiej strony zainteresowane zobowiązane są do złożenia w kancelarii notarialnej wymaganych dokumentów, to jest swoich danych osobowych, odpisu skróconego aktu małżeństwa, a w przypadku rozszerzenia wspólności ustawowej – dokumentów dotyczących przedmiotów, które mają zostać włączone do majątku wspólnego.