Przyjęcie spadku

W celu stwierdzenia prawa do spadku po zmarłej osobie należy przeprowadzić postępowanie spadkowe, które może być dokonane na dwa sposoby. Po pierwsze spadkobiercy mogą złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku w sądzie - sądem właściwym jest co do zasady sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy. Drugim sposobem na przeprowadzenie postępowania spadkowego jest udanie się do dowolnie wybranego notariusza, bez względu na siedzibę jego kancelarii, który sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia. Zarówno akt poświadczenia dziedziczenia jak i sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku mają taką samą moc prawną.

Przeprowadzenie procedury spadkowej w kancelarii notarialnej niesie ze sobą pewne udogodnienia dla spadkobierców, aczkolwiek skorzystanie z tej opcji nie zawsze jest możliwe. Według przepisów notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia zarówno z mocy ustawy oraz z mocy testamentu, ale nie uczyni tego wówczas, gdy chodzi o testament szczególny lub gdy nie ma pewności co do ważności testamentu. W takich przypadkach trzeba udać się do sądu po stwierdzenie nabycia spadku. Notariusz zobowiązany jest odmówić sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia także jeśli istnieją konflikty między zainteresowanymi np. gdy pojawiają się zarzuty, że testament został sfałszowany albo ktoś ze spadkobierców kwestionuje świadomość testatora w dniu sporządzania przez niego testamentu. Notariusz nie został uprawniony do rozstrzygania jakichkolwiek wątpliwości, które są istotne dla ustalenia następstwa prawnego po zmarłej osobie - decydować może jedynie sąd.

Spadek może być przyjęty albo wprost, wówczas spadkobierca przyjmuje zarówno majątek jak i długi, albo z dobrodziejstwem inwentarza, czyli z ograniczeniem odpowiedzialności za długi tylko do wysokości odziedziczonego majątku.

Nabycie spadku po zmarłym należy zgłosić do Urzędu Skarbowego. Jeżeli spadkobiercami są: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha, to zwalnia się ich od podatku od spadku, jeśli dokonają zgłoszenia do Urzędu Skarbowego w terminie do 6 miesięcy od dnia sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia.

Do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia wymagane jest zgodne stawiennictwo wszystkich zainteresowanych, zarówno spadkobierców testamentowych jak i ustawowych.

Należy także przedłożyć wymagane dokumenty:

• odpis aktu zgonu spadkodawcy,
• testament spadkodawcy, jeżeli został sporządzony,
• odpisy aktów urodzenia lub małżeństwa spadkobierców,
• dokument z numerem PESEL spadkodawcy,
• numery ksiąg wieczystych nieruchomości należących do spadkodawcy.